Cập nhật 10.04.2023 | Blog
Du lịch bền vững là một loại hình du lịch nhằm tối đa hóa lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường từ các hoạt động du lịch. Nó được thiết kế để đảm bảo rằng các hoạt động du lịch được thực hiện bằng cách tôn trọng và bảo vệ môi trường, giữ gìn và thúc đẩy sự phát triển văn hóa địa phương, đảm bảo tạo ra lợi ích kinh tế bền vững cho cộng đồng địa phương và nhân viên liên quan đến ngành du lịch.
Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), du lịch bền vững là việc phát triển các hoạt động du lịch có khả năng đáp ứng nhu cầu của khách du lịch và người dân địa phương hiện tại, đồng thời quan tâm đến các vấn đề bảo tồn tài nguyên và tôn trọng văn hóa địa phương, nhằm đảm bảo sự phát triển của hoạt động du lịch trong tương lai. Điều này đòi hỏi kế hoạch quản lý các nguồn tài nguyên sao cho thoả mãn các nhu cầu về kinh tế-xã hội và môi trường của con người, đồng thời duy trì sự toàn vẹn về văn hóa, đa dạng sinh học, sự phát triển của các hệ sinh thái và các hệ thống hỗ trợ cuộc sống.
Du lịch bền vững là hình thức du lịch tính đến các tác động kinh tế, xã hội và môi trường hiện tại và tương lai, không chỉ đơn thuần là thăm quan một nơi như một khách du lịch thông thường, mà còn đóng góp tích cực cho cộng đồng địa phương. Tính bền vững trong khái niệm này liên quan đến tất cả các yếu tố có ảnh hưởng đến một môi trường cân bằng, là quá trình phát triển thỏa mãn nhu cầu của hiện tại mà không ảnh hưởng đến khả năng thỏa mãn nhu cầu của các thế hệ tương lai. Một số quốc gia trên thế giới đã và đang nỗ lực rất nhiều để trở thành điểm đến bền vững hơn.
Cũng theo Tổ chức Du lịch Thế giới, du lịch bền vững cần:
Thực trạng phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam đang được chú ý đặc biệt từ các cơ quan chức năng và các nhà quản lý du lịch. Mặc dù đã có những bước tiến đáng kể trong việc thúc đẩy du lịch bền vững, tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang đối mặt với một số thách thức.
Việt Nam là một quốc gia có nhiều địa danh du lịch nổi tiếng, bao gồm cả bãi biển, rừng núi, vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, v.v. Tuy nhiên, các nơi du lịch này đang chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ các hoạt động khai thác du lịch không bền vững, như xây dựng các cơ sở hạ tầng du lịch, phát triển khu đô thị du lịch, và chế độ vận hành không đảm bảo.
Để giải quyết vấn đề này, chính phủ Việt Nam đã triển khai nhiều chính sách và biện pháp nhằm thúc đẩy phát triển du lịch bền vững. Ví dụ, chính phủ đã đưa ra các quy định để giữ gìn và bảo vệ các khu bảo tồn thiên nhiên và sinh thái, hạn chế xây dựng cơ sở hạ tầng trong những khu vực quan trọng. Ngoài ra, chính phủ cũng đang xúc tiến việc giới thiệu các hình thức du lịch mới như du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp, du lịch đô thị xanh, v.v.
Việt Nam có một bản sắc văn hóa đa dạng và phong phú, từ các nền văn hóa thời xưa đến những nét đặc trưng của văn hóa hiện đại. Tuy nhiên, phát triển du lịch đang ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị văn hóa này, khi các công trình kiến trúc, cơ sở hạ tầng du lịch đang ngày càng phá hủy, làm mất đi những giá trị văn hóa truyền thống.
Để giải quyết vấn đề này, chính phủ đã áp dụng một số chính sách nhằm bảo vệ giá trị văn hóa của đất nước. Ví dụ, các chính sách hỗ trợ phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa, giới thiệu và quảng bá các địa danh văn hóa truyền thống. Chính phủ cũng đã yêu cầu các doanh nghiệp du lịch tuân thủ các quy định về bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của địa phương khi phát triển các dịch vụ du lịch.
Phát triển du lịch đang ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị văn hóa
Du lịch là một ngành kinh tế đang phát triển rất nhanh tại Việt Nam, mang lại nhiều cơ hội việc làm và tạo nguồn thu nhập cho nhiều người. Tuy nhiên, phát triển du lịch không bền vững đôi khi có thể gây ra các tác động tiêu cực đến kinh tế địa phương, như sự phụ thuộc quá mức vào ngành du lịch, khó khăn trong quản lý và phát triển hạ tầng, v.v.
Để giải quyết vấn đề này, chính phủ đã tập trung vào việc đầu tư vào hạ tầng du lịch, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp du lịch phát triển. Ngoài ra, chính phủ cũng đang khuyến khích các địa phương phát triển các sản phẩm du lịch mới, nhằm đa dạng hóa nguồn thu nhập và giảm thiểu sự phụ thuộc vào ngành du lịch.
Phát triển du lịch không bền vững đôi khi có thể gây ra các tác động tiêu cực đến đời sống xã hội địa phương, bao gồm cả vấn đề về an ninh trật tự, mất an ninh, sự phân hóa trong cộng đồng, v.v. Điều này đặc biệt đúng trong các khu vực có nhiều khách du lịch đến, như các thành phố du lịch lớn hoặc các khu vực biển.
Để giải quyết vấn đề này, chính phủ đã tập trung vào việc cải thiện hạ tầng và đảm bảo an ninh trật tự trong các khu du lịch. Ngoài ra, chính phủ cũng đang khuyến khích các doanh nghiệp du lịch thúc đẩy các hoạt động xã hội tích cực và cộng đồng địa phương. Các doanh nghiệp du lịch cũng được yêu cầu tuân thủ các quy định về đạo đức kinh doanh, giữ gìn sự tôn trọng đến đời sống xã hội và văn hóa địa phương.
Ngoài ra, chính phủ cũng đang khuyến khích các doanh nghiệp du lịch tạo ra các chương trình xã hội có trách nhiệm, bao gồm cả các hoạt động bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng. Những hoạt động này giúp tăng cường tình cảm giữa các doanh nghiệp du lịch và cộng đồng địa phương, đồng thời đóng góp vào việc phát triển bền vững của ngành du lịch.
Phát triển du lịch không bền vững đôi khi có thể gây ra các tác động tiêu cực đến đời sống xã hội địa phương
Trong khi phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam đang diễn ra, ngành du lịch vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Các thách thức này bao gồm việc đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo vệ môi trường, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa địa phương, đảm bảo an ninh trật tự và sự tôn trọng đời sống xã hội địa phương, v.v.
Tuy nhiên, việc phát triển du lịch bền vững cũng mang lại nhiều cơ hội cho Việt Nam, bao gồm tạo ra nguồn thu nhập mới, giúp phát triển các khu vực kinh tế địa phương, thúc đẩy việc đầu tư vào hạ tầng và giúp nâng cao chất lượng đời sống cộng đồng địa phương.
Ngoài ra, phát triển du lịch bền vững cũng đóng góp vào việc giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường và bảo vệ các di sản văn hóa của đất nước. Điều này cũng đồng nghĩa với việc tạo ra một hình ảnh tốt đẹp về Việt Nam trên trường quốc tế và thu hút được nhiều khách du lịch đến với đất nước.
Trên thế giới, du lịch bền vững đang trở thành một xu hướng phát triển bền vững, đặc biệt là trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những thách thức về môi trường và tài nguyên. Việc phát triển du lịch bền vững không chỉ có lợi cho ngành du lịch mà còn góp phần đóng góp vào việc bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng địa phương.
Tại Việt Nam, việc phát triển du lịch bền vững đang được đẩy mạnh thông qua nhiều chính sách và quy định của chính phủ. Nhiều doanh nghiệp du lịch cũng đang có nhiều hoạt động xã hội có trách nhiệm để đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch. Tuy nhiên, việc đảm bảo sự cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo vệ môi trường, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa địa phương là những thách thức mà ngành du lịch cần phải đối mặt.
Để đạt được mục tiêu phát triển du lịch bền vững, chính phủ, doanh nghiệp du lịch và cộng đồng địa phương cần phối hợp chặt chẽ, đồng thời cần có sự hiểu biết và ý thức về việc bảo vệ môi trường và giá trị văn hóa địa phương. Chỉ khi đây là một nỗ lực chung thì du lịch bền vững tại Việt Nam mới có thể phát triển bền vững và góp phần đóng góp vào sự phát triển toàn diện của đất nước.
